Zdecentralizowana autonomiczna organizacja (Decentralized Autonomous Organization, DAO) to podmiot zarządzany przez zestaw reguł zdefiniowanych komputerowo i smart kontrakty oparte na blockchainie, a nie przez organ centralny. DAO, w przeciwieństwie do tradycyjnych podmiotów gospodarczych, działają w oparciu o otwarty kod źródłowy i są zarządzane zbiorowo przez społeczność interesariuszy. Taka struktura gwarantuje, że wszystkie decyzje podejmowane są w ramach zdecentralizowanego, transparentnego procesu, w którym uczestnicy mogą głosować nad propozycjami i zmianami.
Koncepcja DAO zrodziła się w świecie technologii blockchain i kryptowalut, a jej celem było zapewnienie nowego sposobu organizacji podmiotów i zarządzania nimi. Brak hierarchii w zarządzaniu umożliwia wprowadzenie bardziej demokratycznego i inkluzywnego procesu decyzyjnego. Członkowie DAO zazwyczaj posiadają tokeny, które odzwierciedlają siłę ich głosu, co pozwala im uczestniczyć w zarządzaniu organizacją i wpływać na kierunek jej rozwoju. Model DAO koncentruje się również na transparentności, ponieważ wszystkie działania i operacje finansowe są rejestrowane na blockchainie i dostępne dla wszystkich interesariuszy.
DAO działają na zasadzie uruchamiania serii smart kontraktów, które są samorealizującymi się umowami, w których warunki umowy mogą być bezpośrednio zapisane w linijkach kodu. Te kontrakty określają zasady organizacji i realizują decyzje na podstawie wyników głosowań. Siła głosu w DAO jest zazwyczaj proporcjonalna do posiadanych tokenów w danej organizacji.
Proces podejmowania decyzji w DAO wiąże się z proponowaniem inicjatyw lub zmian, które są poddawane pod głosowanie. W praktyce większość propozycji musi osiągnąć pewien poziom konsensusu w konkretnej DAO, aby zostały przyjęte, niezależnie od tego, czym one są. Po podjęciu decyzji smart kontrakty automatycznie wykonują uzgodnione działania. Model ten oznacza brak pośredników i zmniejsza ryzyko wystąpienia błędu ludzkiego lub korupcji.
● Decentralizacja: DAO nie wymagają istnienia centralnego organu zarządzającego, dzięki czemu władza jest rozproszona pomiędzy wszystkich posiadaczy tokenów. Dzięki temu decyzje podejmowane są zbiorowo, odzwierciedlając interesy całej społeczności, a nie kilku wybranych osób.
● Transparentność: Wszystkie działania i transakcje finansowe w ramach DAO są zapisywane w łańcuchu bloków, co zapewnia pełną transparentność i ułatwia członkom monitorowanie operacji organizacji.
● Zaangażowanie społeczności: DAO zachęcają do udziału i zaangażowania różnych interesariuszy. Członkowie czują się bardziej zaangażowani i mają poczucie sprawczości, ponieważ mają bezpośredni wpływ na zarządzanie organizacją i kierunek jej rozwoju.
● Luki w zabezpieczeniach: DAO są narażone na włamania i ataki ze względu na ich zależność od smart kontraktów. Głośne włamanie do „The DAO” w 2016 r., które doprowadziło do ogromnych strat finansowych, podkreśla, jak ważne jest stosowanie solidnych zabezpieczeń.
● Nieefektywność: Zdecentralizowany charakter DAO może prowadzić do spowolnienia procesów decyzyjnych. Dojście do konsensusu wśród dużej liczby uczestników może być procesem czasochłonnym, a konieczność zapewnienia wiedzy i informacji wszystkim członkom grupy może dodatkowo opóźnić działania.
● Złożoność: Zarządzanie DAO wymaga wysokiego poziomu wiedzy technicznej i znajomości technologii blockchain. Bez odpowiedniej wiedzy i zasobów istnieje ryzyko niewłaściwego i nieskutecznego zarządzania.
The DAO
Jedną z pierwszych i najbardziej znanych organizacji DAO jest po prostu „The DAO”. Organizacja została uruchomiona w 2016 r. na blockchainie Ethereum i miała funkcjonować jako fundusz venture capital dla kryptowalut oraz zdecentralizowana przestrzeń. The DAO zebrała ponad 150 milionów dolarów w ramach sprzedaży społecznościowej, co było jedną z największych kampanii crowdfundingowych w tamtym czasie. Jednak ze względu na lukę w jej kodzie, została ona zhakowana, co doprowadziło do utraty Etherów o wartości 50 milionów dolarów. Zdarzenie to doprowadziło do przeprowadzenia hard forka w blockchainie Ethereum, w wyniku którego powstały Ethereum (ETH) i Ethereum Classic (ETC).
MakerDAO
MakerDAO jest doskonałym przykładem odnoszącej sukcesy organizacji DAO, która zarządza stablecoinem DAI. DAI, w przeciwieństwie do tradycyjnych stablecoinów, nie jest zabezpieczona walutą fiducjarną, ale zabezpieczonymi pozycjami dłużnymi (CDP) w blockchainie Ethereum. Token do zarządzania MakerDAO, MKR, umożliwia posiadaczom tokenów głosowanie nad krytycznymi decyzjami, takimi jak aktualizacje protokołu i współczynniki zabezpieczenia. Ten zdecentralizowany model zarządzania sprawia, że społeczność ma wpływ na stabilność i przyszłość DAI.
Dowiedz się więcej: Czym są Zdecentralizowane autonomiczne organizacje (DAO)?